Türkiye’de ikinci el çevrim içi binek ve hafif ticari araç pazarında satışlar, haziranda mayıs ayına göre yüzde 2, geçen yılın aynı ayına göre ise yüzde 13 azaldı.
Haziranda ikinci el çevrim içi binek ve hafif ticari araç pazarında perakende fiyatların bir önceki aya göre ortalama yüzde 2 düştüğü görüldü. 2. el araç fiyatları sene başındaki fiyatlarına geriledi.
Dolandırıcıların sayısı artıyor
Yaz döneminin gelmesiyle birlikte kısmi hareketlenme sürecine giren ikinci el otomobil sektöründe yeni dolandırıcılık yöntemleri ortaya çıkmaya başladı.
Sahte ekspertiz raporları, kilometre düşürme, hasar gizleme ve kapora dolandırıcılığı bunlardan sadece birkaçı.
Bu nedenle, eğer ikinci el bir otomobil almak istiyorsanız, dikkat etmeniz gereken bazı maddeler var.
1. Aracı almadan önce hazırlık süreci
Öncelikle, ikinci el otomobil alımına başlamadan önce bütçenizi belirlemeniz gerekiyor.
Araç fiyatının yanı sıra, alım sonrasında oluşabilecek bakım, onarım ve sigorta gibi masrafları da mutlaka hesaba katın.
Hangi marka ve model araca ilgi duyduğunuzu belirleyerek, piyasa fiyatlarını mutlaka araştırın. Bunun için ilan sitelerine veya galerilere göz atabilirsiniz.
Farklı satıcıları ve platformları inceleyerek, fiyatlar arasındaki farkları tespit edebilir ve makul bir pazarlık pozisyonu oluşturabilirsiniz.
2. Aracın geçmişini araştırın
Araç Geçmişini Araştırmak, ikinci el otomobil satın alırken en önemli adımlardan biridir. Bu adım, aracın geçmişi hakkında kapsamlı bilgi edinmenizi sağlar ve potansiyel sorunları önceden tespit etmenize yardımcı olur.
Aracın geçmişi, daha önceki kazalar, onarımlar, servis bakımları ve kilometresi gibi unsurlar açısından değerlendirilmelidir.
Satıcıdan aracın bakım geçmişini isteyin ve mümkünse bir hasar kaydı raporu alın. Araçta oluşabilecek gizli sorunları önceden tespit etmek, gelecekte ekstra masrafların önüne geçmenizi sağlayacaktır.
Araç sahibiyle konuştuktan sonra araç sahibinden ruhsattaki şasi numarasını rica edin.
Bu numara ile 5664 üzerinden tramer, hasar ve kilometre sorgusunu yapın. Kilometre sorgusunu aracın muayene kayıtlarından da kontrol edebilirsiniz.
Bazı dolandırıcılar otomobillerin şasi ve motor numaralarını değiştiriyor. Bu sayede araçta herhangi bir hasar kaydı çıkmıyor ancak araç normalde pert kayıtlı olabilir.
Aracın numaraları ile ruhsat numaralarının uyuşup uyuşmadığını mutlaka kontrol edin.
Aracın daha önce geçirdiği kazaları ve aldığı hasarları öğrenmek için Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM) veya e-devlet gibi kaynaklardan sorgulama yapabilirsiniz.
Bu sorgulamalar, aracın ağır hasarlı, pert kayıtlı veya herhangi bir kazaya karışıp karışmadığını gösterir. Ayrıca, sigorta firmaları aracılığıyla yapılan tamirat ve değişiklikler hakkında bilgi edinebilirsiniz.
Aracın düzenli olarak bakımlarının yapılıp yapılmadığını kontrol etmek için servis kayıtlarını isteyin.
Düzenli bakım yapılan araçlar genellikle daha az sorun çıkarır ve daha uzun ömürlü olur.
3. Ekspertize götürmeden önce kendiniz de kontrol edin
Araç alımında ekspertize gitmeden önce bazı noktaları kendiniz de kontrol edebilirsiniz.
Farlar, sinyaller kontrol edilmeli. Boyanın parlaklığı veya matlığında ton farkı olup olmadığına bakılmalı.
Sürücü hava yastığı bölümünde yırtık, kırık, tamir olup olmadığı incelenmeli. Torpido kısmında kaplama, kabarma gibi durumların olup olmadığı kontrol edilmeli.
Motorda anormal bir ses olup olmadığı kontrol edilmeli. Egzozda mavi ya da simsiyah bir duman varsa yakıt sisteminde sorun yaşanabilir.
Aracın temiz ve yıkanmış bir şekilde incelemeye dikkat edin. Temiz bir araçta ayrıntıları daha net görecek ve hasarlı ve söylenmeyen bir nokta varsa dikkatinizi çekecektir.
Kaput açtığınızda aracı çalıştırın ve motor sesinde ekstra bir ses veya büyük bir titreme gibi durumlar var mı kontrol sağlayın. Sorgulama da çıkan değişen parçalar var ise o noktalara özellikle dikkat edin.
4. Muayene yaptırın
İkinci el bir araç satın almadan önce, uzman bir araç muayene kuruluşundan detaylı bir muayene yaptırmanız önemlidir.
Aracı ister çok yakınınızdan ister düşmanınızdan satın alacak olun ekspertiz yaptırmadan almayın.
Aracı alacağınız bölgeye gitmeden önce orada yer alan kurumsal ve güvenilir ekspertizleri bulun
Bu muayene, aracın mekanik ve teknik durumu hakkında size net bilgiler verecektir. Muayene sonuçları, olası sorunları tespit etmenize ve satıcı ile pazarlık yaparken güçlü bir pozisyon elde etmenize yardımcı olacaktır.
5. Güvenilir satıcıları tercih edin
İkinci el otomobil alırken, güvenilir bir satıcıdan araç almak büyük önem taşır. Yetkili bayiler, güvenilir galeriler veya tanıdık bir bireysel satıcı, alım sürecinde güvenlik sağlamada size yardımcı olabilir.
Satıcının geçmişini araştırın, müşteri yorumlarını okuyun ve şüphe duyduğunuz durumda bağımsız bir araç muayene kuruluşuna başvurun.
Eğer araç bir galeri veya otomobil bayisinden satın alınıyorsa, işletmenin ticaret sicil kaydını kontrol edin.
Satıcı hakkında internet üzerinde yapılmış yorumları ve şikayetleri inceleyin. Bu, satıcının geçmişteki alım-satım işlemlerinde nasıl bir performans sergilediği hakkında bilgi verir.
6. Test sürüşü yapın
Test sürüşü yapmak, ikinci el otomobil satın alırken aracın genel durumu ve performansı hakkında en iyi şekilde bilgi edinmenizi sağlar.
Test sürüşü, aracın sürüş konforunu, mekanik aksamlarını ve genel kullanımını değerlendirmek için kritik bir adımdır.
Farklı yol koşullarında sürüş yapabileceğiniz bir rota belirleyin. Şehir içi, otoyol ve engebeli yollar gibi farklı koşulları içeren bir rota, aracın çeşitli durumlarda nasıl performans gösterdiğini anlamanızı sağlar.
Süspansiyon sistemini kontrol etmek için engebeli yollarda veya hız tümseklerinde sürüş yapın. Süspansiyonun darbeleri ne kadar iyi emdiğini ve sürüş konforunu değerlendirin.
Direksiyonun ne kadar hassas ve doğru tepki verdiğini test edin. Direksiyonun rahatça dönmesi ve araç üzerinde kontrolü sağlaması gerekir. Direksiyonda boşluk veya zorlanma, direksiyon sisteminde sorun olduğunun göstergesi olabilir.
Aracın gösterge panelindeki tüm göstergeleri ve uyarı ışıklarını kontrol edin. Herhangi bir uyarı ışığının yanıp yanmadığını ve göstergelerin doğru çalışıp çalışmadığını inceleyin.
Klima, radyo, navigasyon sistemi, elektrikli camlar ve aynalar gibi elektronik donanımların çalışıp çalışmadığını kontrol edin. Bu donanımların sorunsuz çalışması, aracın genel durumu hakkında bilgi verir.
7. Noter işlemleri
Araç ekspertizden çıktıktan sonra ve yukarıdaki maddeleri kontrol ettiğinizde eğer her şey yolundaysa artık satış aşamasına geldiniz demektir.
Otomobilin satışını verecek olan kişinin kesinlikle ruhsat içerisinde ismi yazan kişi olduğuna dikkat edin.
Notere gitmeden önce yapılması gerekenler, araca ilişkin borçların ödenmesidir. İlk etapta aracın Motorlu Taşıtlar Vergisi olmamalıdır. Araç alım satımında noter işlemleri öncesinde vergi ödemesi tamamlanmalıdır.
Aynı zamanda haciz ve ipotek olması halinde bunların da kaldırılması şarttır. Araç muayene tarihinin geçmesi, satışın önündeki engellerden biridir.
Ayrıca ödeme yaparken banka ve noter aracılığıyla güvenli ödeme sistemini kullanın.
8. Devir işlemleri
Taraflarca noter huzurunda gerekli işlemler tamamlandıktan sonra aracın devir işlemleri yapılır. Satışın gerçekleşmesi için şu adımlar izlenir:
Satıcı tarafından araca ait tüm belgeler notere teslim edilir.
Aracın satışa engel bir durum taşımadığı kontrol edilir.
Alıcı ve satıcıdan üzerinde T.C. kimlik numaralarının yazılı olduğu geçerli kimlik belgesi talep edilir.
Yetkili tarafından noter satış sözleşmesi çıkartılır, alıcı ve satıcı tarafından isim, soy isim ve telefon numaraları yazılarak imzalanır.
Noter satış sözleşmesi imzalandıktan sonra alıcı vezneye giderek hesaplanan noter ve işlem ücretini öder. İşlemler sonucunda alıcı aracın geçici ruhsatını alabilir.
Satış işlemi sözleşme imzalandıktan sonra gerçekleşir ve noter tarafından 1 ay süreyle geçerli “Tescile İlişkin Geçici Belge” düzenlenir.